Kotor - Kotorski Zaliv

Kotor is een van de best bewaarde middeleeuwse steden aan de Adriatische Zee en dubbel UNESCO Werelderfgoed. UNESCO Werelderfgoed is de natuurlijke baai met de cultuurhistorische regio "Baai van Kotor" en de stad Kotor met de Venetiaanse verdedigingswerken uit de 16e en 17e eeuw - het Stato da Terra en West Stato da Mar.

De stad aan de voet van de 1749m hoge  Stirovnik berg herbergt tal van bezienswaardigheden, zoals de Romaanse St. Tryphon kathedraal uit de 12e jhd. Het is de grootste romaanse kerk die nog bewaard is gebleven in het oostelijk deel van de Adriatische Zee. Even indrukwekkend zijn de oude stad en de verdedigingsmuren en vestingwerken, die zich over 4,5 km direct boven de stad en aan de rivier Scurda uitstrekken.

De natuurlijke haven bood een gunstige bescherming, die al in de 3e eeuw vC de Illyriërs aantrok, die later werden gevolgd door Grieken en Romeinen. In 168 v. Chr. werd Kotor vermeld als Ascrivium; in die tijd begon de nederzetting door de Romeinen. In de keizertijd behoorde de stad aanvankelijk tot de provincie Dalmatië. Keizer Diocletianus wees Kotor aan het eind van de 3e eeuw toe aan de nieuw gevormde provincie Praevalitana.

Als reactie op de volksverhuizingen werd Kotor in de Byzantijnse tijd sterk versterkt. Eerst liet keizer Justinianus in 535 een fort bouwen in Ascrivium. In 840 werd de stad echter geplunderd door een Saraceense vloot. In 1242 werd de stad opnieuw verwoest, ditmaal door de Mongoolse storm.

In de 14e eeuw had Kotor zo'n belangrijke rol gespeeld in de handel op de Adriatische Zee dat het in concurrentie kwam met Venetië en de Republiek Ragusa (Dubrovnik). Toen na de dood van tsaar Dušan (1355) het Servische Rijk, waartoe Kotor bijna 200 jaar lang behoorde, uiteenviel, vielen de Venetianen de stad in 1369 aan, veroverden haar en verwoestten haar. Na een korte Hongaarse en Bosnische aansluiting werd Kotor in 1391 een onafhankelijke republiek. In deze periode moest het vaak geschillen uitvechten met de Balšići. In 1420 plaatste de stad zich onder Venetiaanse bescherming en verloor steeds meer onafhankelijkheid. Sinds de 16e eeuw had de Provveditore voor het Venetiaanse Albanië zijn zetel in Kotor. In 1564 werden veel gebouwen in Kotor beschadigd door een zware aardbeving. Bij de beving van 1667 werd meer dan de helft van alle gebouwen verwoest of beschadigd.
Na de val van de Republiek Venetië in 1797 werd de stad bij de Vrede van Campo Formio aan Oostenrijk geschonken. Van 1805 tot 1814 was het gebied bezet door Frankrijk. Vanaf 1815 was Kotor een districtszetel in het Oostenrijkse kroonland Dalmatië. De Oostenrijkers bouwden de haven uit tot een basis voor de keizerlijke en koninklijke marine. Kriegsmarine en stationeerde er het IV Bataljon van het Hongaarse Infanterieregiment Nr. 33. Tijdens de Eerste Wereldoorlog lagen de Oostenrijkse onderzeeërs en schepen in de baai. Van 1 tot 3 februari 1918 vond hier de Cattaro Matrozenopstand plaats door matrozen van de vloot die grotendeels tot inactiviteit was veroordeeld. De opstand van de matrozen was een van de eerste tekenen van de ineenstorting van de Centrale Mogendheden. Het was ook een politiek zeer explosief precedent, dat de revolutionaire stemming weerspiegelde na de overwinning van de bolsjewieken ook in West-Europa. Bij de opstand waren 6000 zeelieden op 40 schepen van de Oostenrijks-Hongaarse marine betrokken; zij begonnen op 1 februari rode vlaggen te hijsen. De matrozen ontwapenden de officieren en vormden matrozenraden. Na de gewelddadige onderdrukking werden de aanvoerders van de opstand op 11 februari 1918 bij Cattaro gefusilleerd. Tegenwoordig verwijst een gedenkplaat in het fort naar Frantisek Ras (Franz Rasch), Jeroko Sizgoric, Mate Brnicevic en Anton Grubar. In de Duitstalige literatuur is de opstand vooral bekend geworden door het drama De matrozen van Cattaro van toneelschrijver Friedrich Wolf.

In1918 werd Kotor deel van het Koninkrijk Joegoslavië. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de stad en haar oorlogshaven begin april 1941 tijdens de Balkancampagne door Italiaanse troepen bezet en in juni 1941 met het omliggende platteland als de provincie Cattaro bij het Koninkrijk Italië gevoegd. Na de Italiaanse wapenstilstand met de geallieerden in september 1943 bezette de 118e Jäger Division van de Wehrmacht Kotor. Kotor was ook een belangrijke oorlogshaven tijdens de Joegoslavische periode, vooral in het socialistische Joegoslavië. Met de opheffing van het leger na de onafhankelijkheidsverklaring van Montenegro in 2006, werden alle militaire faciliteiten verlaten.